Katowicki Spodek to jedna z najbardziej rozpoznawalnych aren widowiskowo-sportowych w Polsce, której budowa w latach 60. XX wieku nie obyła się bez kontrowersji.
Kluczowe wnioski:
- Początkowo planowano w tym miejscu budowę gmachu opery.
- Budowa Spodka napotykała na przeszkody ze strony władz PRL.
- W Spodku odbywają się zarówno koncerty światowych gwiazd, jak i turnieje esportowe.
- Hala może pomieścić jednorazowo ponad 11 tysięcy widzów.
- W latach 2007-2011 Spodek przeszedł gruntowny remont i modernizację.
Zaczęło się od opery
Historia Spodka sięga końca lat 50. XX wieku, kiedy to władze Katowic planowały zagospodarować teren u zbiegu alei Roździeńskiego i ulicy Armii Czerwonej (dzisiejszej Korfantego). Była to wówczas typowa dzielnica przemysłowa z kopalnią węgla "Katowice", pozostałościami po hutach cynku "Franz" i "Fanny" oraz barakami. Jednak od zachodu już budowano nowe bloki na Koszutce.
Początkowo w tym miejscu miał powstać gmach Opery Śląskiej. Ogłoszono nawet wyniki konkursu architektonicznego, który wygrali Julian Duchowicz i Zygmunt Majerski. Jednak ostatecznie zdecydowano o budowie hali sportowo-widowiskowej.
Hala o wyjątkowym kształcie
W 1961 roku ogłoszono konkurs na projekt hali, który wygrał zespół w składzie: Maciej Gintowt, Maciej Krasiński, Aleksander Włodarz, Andrzej Żórawski oraz konstruktor Wacław Zalewski. To właśnie on zaproponował niecodzienny kształt przypominający spodek, co dało później nazwę całemu obiektowi.
Kształt "latającego spodka" nie był tylko zabiegiem architektonicznym. Okrągła bryła o ściętym stożku lepiej rozkładała obciążenia na podłożu, przez co była bardziej odporna na szkody górnicze.
Polska zawiść i przerwy w budowie
Prace budowlane Spodka rozpoczęły się w 1964 roku. Od samego początku napotykały one na przeszkody. Teren inwestycji znajdował się bowiem w 3. kategorii szkód górniczych, przez co koszty były znacznie wyższe.
Z dołów wykopanych przez potężne maszyny nie wybierało się ziemi, tylko węgiel – wspominał później katowicki architekt Jurand Jarecki.
W 1966 roku budowę wstrzymano na prawie rok. Spodek nie podobał się władzom PRL, które uznały inwestycję za zbyt kosztowną. Dopiero interwencja I sekretarza KW PZPR Jerzego Ziętka pozwoliła wznowić prace. Poparły je również obliczenia profesora Politechniki Warszawskiej Zbigniewa Kączkowskiego.
Inauguracja Spodka
Hala sportowo-widowiskowa została otwarta z wielką pompą 8 maja 1971 roku, w trakcie obchodów 50. rocznicy III Powstania Śląskiego. W uroczystości wzięło udział 12 tysięcy gości, wystąpił Państwowy Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk" oraz gwiazdy estrady - Anna German i Ewa Decówna.
Czytaj więcej: Urodziny Profesora Władysława Żmudy: wyjątkowa okazja do świętowania
Od domu towarowego po centrum lotów kosmicznych
Budowa Spodka wzbudzała w Katowicach różne emocje, a nawet plotki. Jeden z autorów projektu, Maciej Krasiński, sprawdzał "nastroje społeczne" rozmawiając z przypadkowymi mieszkańcami miasta.
- Od taksówkarza usłyszał, że "został źle zaprojektowany przez jednego architekta, który uciekł za granicę".
- Ekspedientka twierdziła, że "będzie to dom towarowy z lodowiskiem".
- Uczeń 6 klasy podstawówki zaskoczył go najbardziej: "Stąd będą startować w kosmos. Może i ja kiedyś polecę..." .
Ostatecznie Spodek stał się ikoną architektury i centrum życia kulturalnego regionu. Choć kosmicznych lotów jeszcze z jego pokładu nie ma.
Remont i modernizacja
W latach 2007-2011 przeprowadzono gruntowny remont i modernizację hali. Odchudzono konstrukcję dachu, usunięto azbest, wymieniono fotele i wyposażenie wnętrz. Spodek wszedł w XXI wiek.
Matecznik kultowych koncertów
Spodek od początku był areną wielkich wydarzeń kulturalnych. W 1987 roku odbył się tu pierwszy w Polsce koncert legendarnej grupy Metallica. Wielokrotnie występowały tu również takie grupy jak Rammstein, Pearl Jam, The Prodigy czy Dżem.
| Zespół | Rok koncertu |
| Metallica | 1987 |
| The Cure | 1996, 2008 |
| Rammstein | 2005 |
Nie sposób wymienić tu wszystkich artystów, którzy koncertowali w Spodku przez ponad 50 lat jego historii. Z pewnością można go nazwać epicentrum życia kulturalnego regionu.
Koncerty i widowiska
Oprócz koncertów, Spodek gościł także inne wydarzenia kulturalne, sportowe i rozrywkowe. W czasach PRL organizowano tu masowe akademie partyjne, a także pokazy filmów czy cyrkowe widowiska. Po 1990 roku dominowały imprezy sportowe, zwłaszcza siatkówka, boks i zapasy oraz widowiska estradowe jak "Holiday on Ice".
Rekordowa liczba fanów turniejów e-sportowych
Choć Spodek kojarzy się głównie z muzyką, obecnie największą popularność zdobywają organizowane w nim turnieje e-sportowe. W 2019 roku podczas finałów Intel Extreme Masters padł rekord frekwencji - 174 tysiące fanów gier komputerowych!
Wcześniej najwięcej widzów przyciągały tu rozgrywki siatkarskie - 50 tysięcy podczas Ligi Światowej w 2001 roku. Jednak cyfrowi tubylcy zmiażdżyli ten wynik trzykrotnie.
Najwyraźniej unikatowa konstrukcja Spodka idealnie sprawdza się także jako arena zmagań gamerów. A wyjątkowa atmosfera sprzyja emocjom. Ciekawe, co jeszcze przyniesie przyszłość tej niezwykłej hali.
Podsumowanie
Historia Spodka jest dla mnie niezwykle ciekawa. Początkowo w tym miejscu planowano budowę gmachu opery, jednak ostatecznie powstała wyjątkowa konstrukcja hali sportowo-widowiskowej. Jej charakterystyczny kształt "latającego spodka" nie jest przypadkowy - wynikał zarówno z wizji architektów, jak i warunków geologicznych.
Budowa Spodka przebiegała w atmosferze kontrowersji. Inwestycja nie podobała się władzom PRL, które ją wstrzymywały. Na szczęście obiekt udało się ukończyć i od 1971 roku gości on największe wydarzenia kulturalne i sportowe regionu. Ja osobiście najmilej wspominam historyczne koncerty takich grup jak Metallica, Pearl Jam czy Dżem.
Dziś największą popularnością cieszą się organizowane w Spodku turnieje e-sportowe. To one biją rekordy frekwencji, przyciągając dziesiątki tysięcy fanów gier komputerowych. Widocznie wyjątkowa bryła hali doskonale sprawdza się także w nowej roli areny zmagań cyfrowych tubylców.
Uważam, że Spodek na trwale wpisał się w krajobraz i tożsamość Katowic. Choć minęło już ponad 50 lat od jego powstania, wciąż jest on niezwykle nowoczesnym i inspirującym miejscem. Z niecierpliwością czekam, co jeszcze przyniesie jego historia.
Tagi
Udostępnij artykuł
